Paylaş
İBKB KİMLER DÜZENLER
İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB), ihracatçıların yurt dışından elde ettikleri dövizlerin Türkiye’ye getirilmesi için bankalar tarafından düzenlenen bir belgedir. Bu makalemiz firmaların bu belgelerin düzenlemesinde aracılık eden personellerine ve meslek mensuplarının üzerine düşen hususların yerine getirmesi konusunda bir kaynak olarak hazırlanmıştır. Bu çalışmamızda tebliğ hükümlerinin masa başında hazırlanmasından ziyade sahada ve uygulamada karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların çözümü üzerine pratik bilgiler derlenerek hazırlanmıştır.
İHRACAT BELDELİ KABUL BELGESİ ZAMANINDA DÜZENLENMEZ İSE NE OLUR
Gümrük beyannamenizde yazan ve paranın yurda getirilmesine aracılık eden banka beyanname tarihinden itibaren 180 gün içeresinde döviz alım belgenizi düzenlemeyip ihracat bedelinin ilgili tutarının Türk lirasına çevrilmediğini vergi dairesine bildirmektedir.
Vergi dairesi firmanız adına bir ihtarname göndererek, 2018-32/48 sayılı Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun varlığına ilişkin belgelerin firmanızca Müdürlüğümüze ibraz edilerek ek süre isteneceği belirtilmektedir.
Bu yazıyı zamanında almanız ve ek süre talep etmeniz işlemlerinizin zamanında yapılması ve cezalı idari işleme maruz kalmamak için oldukça önemlidir. E Tebligat yükümlüsü iseniz mail adresinizin kontrol edilmiş olması veya memur eliyle tebligat yapılacaksa adresinizin güncel ve ulaşılabilir olunması hayati önem taşımaktadır.
İHTARNAME ÖRNEĞİ
Vergi dairesinden ihtarname aldıktan sonra almış olduğunuz yazıyı ilgi tutarak, yazıyı size gönderen Vergi Dairesine cevabi bir dilekçe gönderip haklı sebeplerinizin varlığını belirterek 90 günlük bir ek süre talep etmeniz gerekmektedir. İlgili yazınızı İnternet Vergi Dairesi üzerinden de gönderebilirsiniz.
EK SÜRE TALEP DİLEKÇESİ
İHRACAT BELDELİ KABUL BELGESİ DÜZENLENMESİ İÇİN BANKA İLE İLETİŞİME GEÇME
Gerekli ek süre işlemlerini yerine getirdikten sonra ihracata aracılık eden bankanın firmamız ile ilgilenen İBKB işlemlerini takip eden personeline ulaşmamız gerekmektedir. Banka müşteri temsilcimizden MESNET BEDELLERİNİ (yurtdışından gelen para listesi) ve Talimat Yazısı Örneğini isteyin. Firma kayıtlarında da yurtdışından gelen ihracat bedelleri görünmekle birlikte banka kayıtlarına göre kontrol ederek talimat yazısını düzenlemeniz işlemlerinizi hızlandıracaktır.
MESNET BEDELİ ÖRNEĞİ
Talimat örnekleri bankadan bankaya farklılık göstermekte ise de özü itibariyle birdir. Talimat örneğinde dikkat edilecek ilk husus ihracat beyannamesine bağlanacak yurda gelen ihracat bedelinin tutar ve tarih olarak yazılmasıdır. İkinci husus ise Türk lirasına çevrilecek ihracat bedelinin brüt olarak yazılmasıdır. Talimat yazısında yüzde olarak belirlenen tutar üzerinden Türk lirasına çevrileceğinden brüt olarak yazılmaz ise aksi kararlaştırılmamışsa eksik olarak Türk lirasına çevrileceğinden ikinci bir işlem yapmak zorunda kalabilirsiniz.
TALİMAT YAZISI ÖRNEĞİ
Talimat örnekleri bankadan bankaya şekil olarak farklılık göstermekte ise de özü itibariyle birdir.
Hemen belirtelim ki ihracat bedeli yüksek ise bizim de ihracat bedelini karşılayacak döviz miktarımız yetersiz ise talimat yazısını birden fazla düzenleyip aynı gümrük beyannamesi için birden fazla belge düzenletebiliriz. Bu durumda dikkat etmemiz gereken nokta bankaca düzenlenen ihracat kabul belgelerini bir arada tutarak vergi Dairesine toplu şekilde ibraz etmektir.
İHRACAT BELDELİ KABUL BELGESİ DÜZENLENMEYECEK İHRACAT İŞLEMLERİ
TCMB İhracat Genelgesi’nde Yer Alan Ülke İstisnaları
Mevzuatımızda yapılan düzenlemeler sonrasında 11.04.2023 tarihi itibarıyla, önce tam istisna tanınan 31 ülke ve sonra da yüzde elli oranında ihracat bedeli için istisna tanınan 8 ülke ismi düzenlenmiştir.
Tam istisna verilen ülkeler; 1- Afganistan 2- Angola 3- Belarus 4- Benin 5- Cibuti 6- Etiyopya 7- Fildişi Sahili 8- Filistin 9- Gabon 10- Gana 11- Gine 12- İran 13- Kamerun 14- Kenya 15- Kırgızistan 16- Kuzey Kore 17- Küba 18- Liberya 19- Lübnan 20- Mısır 21- Moldova 22- Nijerya 23- Senegal 24- Somali 25- Sudan 26- Suriye 27- Suudi Arabistan 28- Tacikistan 29- Tanzanya 30- Venezuela 31- Yemen
İhracat Bedelinin Yurda Getirilmesinde Gb’de Yer Alan Tutarın Yüzde Ellisinin Tasarrufunun Serbest Bırakıldığı Ülkeler; 1- Azerbaycan 2- Cezayir 3- Fas 4- Kazakistan 5- Özbekistan 6- Tunus 7- Türkmenistan 8- Ukrayna
15.000,00 USD’yi geçmeyen Gümrük beyannameleri için İBKB Düzenlenmez.
T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 21.04.2022 tarih ve 1150193 Sayılı yazılarında belirtildiği üzere 15.000,00 USD altındaki gümrük beyannameleri için İhracat Kabul Belgesi düzenlenmesi gerekmemektedir.
Bu noktada belirtelim ki uygulamada 15.000,00 USD’yi geçen işlemler çok ise ve kur farkı gibi nedenlerden dolayı ihracat tutarı gelen ihracat tutarını karşılamaması gibi sorunlar ile karşılaşılabilmektedir. Bu durumda yapılabilecek en doğru şey gümrük beyannamesine bağlanan para ve ihracat kabul belgesi düzenlenecek tutarı 15.000,00 USD den aşağı gelecek şekilde bırakmaktır. İhracat Bedeli Kabul Belgesi düzenlendikten sonra kalan tutar 15.000,00 USD’den düşükse zaten işlem yapılmayacaklar sınıfına girmektedir.
Hizmet İhracatı İBKB Kapsamında değildir.
Hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilen işlemlerde ihracat bedelinin tamamı İhracatçının serbest kullanımına bırakılmıştır. Dolayısı ile bu bedeller için İBKB düzenlenmesi ve TCMB’ye satış söz konusu değildir.
İHRACAT BELDELİ KABUL BELGESİ DÜZENLEME VE DÖVİZ İŞLEMLERİ
Makalemizin üst kısmında belirttiğimiz işlemler sonucunda talimat yazımızı bankamıza göndermemiz gerekmektedir. Bu noktada bazı banka temsilcileri, talimat formunda yazan gümrük beyannamesinin görüntüsünü de istemektedir. Bazen formlar sığmadığı için gümrük beyanname numaraları eksik veya yanlış yazılabilmektedir. Bu noktada Gümrük Müşavirimizden veya evraklarımızın arasından bulacağımız gümrük beyanname görüntüsünü forma ekleyerek bankaya ulaştırmamız gerekmektedir.
İhracatçı firma yurtdışından gelen dövizi İBKB işlemlerine aracılık eden bankada Türk lirasına çevirmemiş ve döviz olarak göndermiş ise bankamız bizden ihracat bedelinin tebliğler ile düzenlenen en son yüzde kırk oranında döviz bulmamızı ve hesabımızı müsait hale getirmemizi isteyecektir.
Şirketiniz hesabımızda döviziniz yoksa bu dövizi emanet olarak bulmanız veya piyasadan temin etmeniz gerekecektir. Bankaların döviz alış ve satış fiyatı aralığının yüksek olduğu dönemlerde makasın yüksek olması firmaları sıkıntıya sokmaktadır. Vergi dairesi çalışanları ile yaptığımız şifahi görüşmelerde birçok firmanın ihracat kabul belgesi düzenlemekten vazgeçtiğini kendilerine kesilecek cezai işlemi kabul eder hale geldiğini ifade etmişlerdir.
Bu noktada firmaların serbest piyasadan döviz almaları ve bu aldıkları dövizlerinde ilgili banka tarafından Merkez Bankası Kuru üzerinden Türk lirasına çevrileceğinden makasın düşeceği hususu dikkate alınmalıdır. Ancak işlem tutarları yüksek ise banka şubesinden para çekme işlemi sıkıntı olabilecek ise de şirket hesabından döviz büfesi hesabına para göndererek bu sıkıntılar aşılabilecektir.
Firmamızın hesabında döviz temin ederek müşteri temsilcimize hesabın müsait olduğunu belirttiğimizde bankanın ilgili operasyon birimi dövizimizi Türk lirasına çevirecektir. Hesabımızda bu işlemin gerçekleşmesi sonrası banka şubemize başvuru yaparak İhracat Bedeli Kabul Belgesi’ni ıslak imzalı olarak almalı ve Vergi dairesinde ilgili birimdeki memurlar ile görüşüp formları inceletip, evrak kabulden başvuru numarası alarak teslim etmemiz gerekecektir. İşlemlerinizi zamanında takip edip, talimat örneklerini gümrük Beyanname çıktılarını zamanında banka çalışanlarına ulaştırır iseniz yukarıdaki ek süre taleplerine dahi gerek kalmadan bu yükümlülükten kurtulabilirsiniz.
